Somatognozja – co to takiego?

Somatognozja czyli schemat ciała, kształtuje się na podstawie doświadczeń dotykowych. Schemat ciała to inaczej zdolność czucia ciała, ruchów przez nie wykonywanych i zajmowanej przez nie przestrzeni oraz przynależność wszystkich jego części do całości. Pobudzenia powstałe w receptorach zmysłu dotyku biegną od nich skomplikowanymi drogami nerwowymi do kory mózgowej, żeby w płacie ciemieniowym utworzyć “reprezentację czuciową”. To właśnie dzięki niej mamy świadomość wrażeń płynących z ciała. Rozwój schematu ciała, tak samo jak innych funkcji, wiąże się z dojrzewaniem mózgu i jego rozwojową plastycznością. 1

Schemat ciała kształtuje się przez stopniowo w ciągu naszego życia. Budujemy wówczas świadomość naszego ciała poprzez planowanie motoryczne, obustronną koordynację ruchową ,a także rozpoznajemy poszczególne części własnego ciała, nazywamy je, a następnie mamy poczucie własnej odrębności w otaczającym świecie.

Przykładowe ćwiczenia rozwijające schemat własnego ciała:

(Ćwiczenia powinny być wykonywane przez dziecko pod kontrolą osoby dorosłej)

Nazywanie i dotykanie ( poprzez oklepywanie otwartą i zaciśniętą dłonią, uciskanie, masowanie) poszczególnych części w obrębie ciała i twarzy.
Poruszanie wskazaną częścią ciała w rytm muzyki.
Odbijanie różnymi częściami ciała balona, piłki.
Uderzanie w swoje części ciała i w podłogę (jedną ręką, obiema, palcami)
Przemieszczanie się w pozycji na brzuchu, plecach, pośladkach, kolanach dookoła własnej osi, do przodu i do tyłu.

Polewanie wodą wskazanych części ciała.
Chodzenie, bieganie na sztywnych lub miękkich nogach.
Ćwiczenia orientacji przestrzennej względem ciała, czucia linii środkowej i jej przekraczanie (poruszanie rękoma przodem i bokiem w górę i w dół, w stronę prawą i lewą, wyżej i niżej)
Ćwiczenia z przekraczaniem linii środkowej ciała, na przykład dotykanie prawą ręką lewego ucha i odwrotnie, prawą ręką lewego kolana.
Wymachiwanie prawymi i lewymi częściami ciała.